Het diversiteitsbeleid van de Universiteit Utrecht

De Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht organiseren ook dit jaar weer hun voorlichtingsavond voor Turkse en Marokkaanse ouders om zo meer allochtonen te werven voor het hoger onderwijs. Volgens de twee onderwijsinstellingen snappen veel allochtone ouders niet wat een studie inhoudt omdat ze zelf nooit aan een hbo of universiteit hebben gestudeerd.

In een gezamenlijk persbericht van 10 maart 2009 wordt er aangegeven dat zowel de Universiteit Utrecht als Hogeschool Utrecht een actief diversiteitbeleid hebben om meer niet-westerse allochtone studenten aan te trekken, zodat de studentenpopulatie een adequate afspiegeling van de Utrechtse samenleving vormt.(1)

Een bemoedigend initiatief dat echter een aantal jaren te laat komt volgens İsmail Çalışkan, zelf geschiedenisstudent aan de Hogeschool Utrecht en komend jaar een masterstudent Sociologie aan de Universiteit Utrecht. “Ik zie dat er in het persbericht gesproken wordt van veel allochtonen die niet bekend zijn met hoger onderwijs, maar dan denk ik van ‘ben je wel bij de tijd?’. Dit was misschien het geval bij de eerste generatie gastarbeiders omdat ze van het platteland kwamen, maar inmiddels zijn we allemaal derde of vierde generatie. De situatie die zij beschrijven gaat over 50/60 jaar terug!”

İsmail Çalışkan blijkt niet de enige die er zo over denkt, bij de voorlichtingsavonden die in de voorgaande jaren werden gehouden kwamen er steevast een handvol ouders opdraven. Vrijwel zonder uitzondering waren de panelleden altijd in de meerderheid ten opzichte van de luisteraars, die veelal bestonden uit een vijftal ouders. De doelgroep wordt dus nog steeds niet bereikt door de Utrechtse onderwijsinstellingen.

Volgens masterstudent Ferhat Otur ligt het probleem aan het beleid van de Universiteit Utrecht en ook de Gemeente Utrecht, waardoor ze een slechte naam hebben bij allochtone jongeren die liever ergens anders studeren. “Tsja, je hoeft niet ver te kijken om te zien dat er sprake is van een dubbele maatstaaf. Aan de éne kant zegt de universiteit dat ze zich alleen maar willen richten op het Westen en wordt de faculteit Turkse Taal en Cultuur opgeheven, maar aan de andere kant willen ze meer allochtonen. Dat strookt natuurlijk niet.”

Otur doelt op de opheffing van de faculteit Turkologie in 2006, waarna alle studenten Turks (die vrijwel allemaal autochtone Nederlanders waren) naar de Universiteit van Leiden werden gestuurd. In het Ublad, het officiële universiteitsweekblad, van 19 januari 2006 stond dat de sluiting van de Turkse Taal en Cultuur Studies (kortweg Turkologie) te maken had met het feit dat “Geesteswetenschappen zich uitsluitend wilde richten op West- en Zuid-Europese talen en culturen.” Dit was een klap in het gezicht voor de toenmalige studenten Turkologie, die in januari 2006 voorspellend al het volgende zeiden: “Toen in Utrecht het Turkse tv-kanaal TRT van de kabel werd gehaald, zette dat al enorm veel kwaad bloed. Ook het stopzetten van een studie Turks zal politiek worden geïnterpreteerd. Een universiteit mag zijn ogen niet sluiten voor die groeiende kloof tussen bevolkingsgroepen.” Ook de communicatie tussen studenten en decanen liet veel te wensen over volgens de studenten van toen, “En wanneer het college van bestuur dan niet eens de moeite neemt om te reageren op e-mails die wij sturen, dan weet je wel hoe ze over studenten denken.”(2)

Het was die grimmige situatie die nog leeft onder de Utrechtse allochtonen, waardoor de binding met het hoger onderwijs in Utrecht op een laag pitje staat. Veel studenten kiezen liever een opleiding buiten Utrecht, waar er geen gedwongen focus op de Westerse cultuur ligt. Zo ook rechtenstudent Tubâ Kılıç die nu een trots student is aan de Radboud Universiteit van Nijmegen. “Mijn eerste keuze was eigenlijk Utrecht tot ik hoorde van die beleidsmaatregelen om de focus uitsluitend op het Westen te zetten. Ik vroeg me af hoe ze dit met globale probleemstukken wilden aanpakken, wellicht door vanuit een eenzijdig Westers perspectief te bekijken? Wat het ook mocht zijn, het was een flinke afknapper en ik koos voor Nijmegen. En als ik de klachten hoor van mijn mede-studenten in Utrecht, dan heb ik de juiste keuze gemaakt!”

De voorlichtingavonden lijken vooralsnog dan ook op een ‘goedmakertje’ voor de groepen allochtonen, die zich eerder hebben afgekeerd van de Utrechtse onderwijsinstellingen. Met de groei van deze groepen, zal Utrecht binnen vijftien jaar voor ¼ uit niet-westerse allochtonen bestaan.(3) Een groot deel daarvan zal doorstromen naar het hoger onderwijs, met deze voorlichtingsavonden wil Utrecht zijn diversiteitbeleid naar een hoger niveau tillen. Vooralsnog lijkt het echter niet te lukken.

Armand Sağ

12 maart 2009

© Armand Sağ 2009